BBC Radio nan Gàidheal

Sruth an Eòlais

Factual

Sruth an Eòlais 1

Sreath a' comharrachadh 70 bliadhna de Sgoil Eòlais na h-Alba, 1951-2021.

Sreath a' comharrachadh 70 bliadhna de Sgoil Eòlais na h-Alba, 1951-2021. Series marking 70 years of the School of Scottish Studies, 1951-2021.

Sruth an Eòlais: Dòmhnall Dùghallach

Dòmhnall Dùghallach

BBC Radio nan Gàidheal - Sruth an Eòlais, Dòmhnall Dùghallach

Ceitidh Mhoireasdan a' toirt cunntas air a h-athair, an seanchaidh Dòmhnall MacDhùghaill

Ceitidh Mhoireasdan le cunntas air a h-athair, an seanchaidh Dòmhnall MacDhùghaill à Sollas. Katie Morrison brings us a range of her late father Donald MacDougall's folklore.

Tha sinn a' comharrachadh gu bheil 70 bliadhna bho chaidh Sgoil Eòlais na h-Alba a stèidheachadh aig Oilthigh Dhùn Èideann air a' bhliadhna seo. Tron bhliadhna, cluinnidh sinn taghaidhean de chuid de na chaidh a thogail le luchd-cruinneachaidh na Sgoile, a' mhòr-chuid dheth sna 50an agus na 60an, bho dhaoine a bh' air am bogadh ann an dualchas agus beul-aithris na Gàidhlig. Chaidh an t-sreath sa a chraoladh an toiseach nuair a bha an Sgoil a' comharrachadh 50 bliadhna ann an 2001.

'S ann air a h-athair, an seanchaidh Dòmhnall MacDhùghaill, Dòmhnall Dhonnchaidh an Dùghallaich à Sollas an Uibhist a Tuath a tha Ceitidh Mhoireasdan a' toirt cunntas a seo. 

Rugadh Dòmhnall MacDhùghaill ann an 1912, an duine bu shine de theaghlach mòr. Bho bha e òg bhiodh e a' cur seachad mòran ùine air an t-Sruthan Ruadh còmhla ri sheanair 's a sheanmhair air taobh a mhàthar, Iain MacRuairidh agus a bhean Ceit. 'S e gobha a bha na sheanair agus sin far na thog Dòmhnall mòran den stòras beul-aithris a bh' aige. Bha e  mion-eòlach air eachdraidh nan eilean 's na Gàidhealtachd agus a thuilleadh air a sin bha fiosrachadh aige mu threubhan, àrainneachd, cleachdaidhean agus culturan air feadh an t-saoghail.  Bu bheag an t-iongnadh a-rèisd gun chlàr Dòmhnall Eàirdsidh Dòmhnallach bho Sgoil Eòlais na h-Alba uiread bhuaithe. 

Am measg na chluinneas sinn tha sgeulachdan  a bhiodh Ceitidh a' cluinntinn bhuaithe tric 's i a' siubhal còmhla ris nuair a bha i beag, leithid A’ chailleach bheag a chaidh don tràigh' agus 'Tarbh nan Leòid'. A thuilleadh air a sin tha sinn a' faighinn dà òran bhuaithe - 'Mo chridhe trom' agus 'Gaol na h-ainnir is maith cliù'.

Ged a dh'fhalbh athair 's a mhàthair 's an còrr dhen teaghlach a dh'fhuireach a Shealan Nuadh nuair a bha Dòmhnall dusan bliadhna a dh'aois, chan fhalbhadh esan idir. Dh'fhuirich e còmhla ri sheanair 's a sheamhair agus dh'ionnsaich e a bhith na ghobha, gu dearbha cluinnidh sinn bhuaithe mar a bha e ag obair aig Taisbeanadh na h-Ìompaireachd ann an 1938 an dèidh dha cuireadh fhaighinn a dhol ann.  Tha e cuideachd ag innse mar a bhiodh iad a' dèanamh gual Gàidhealach. 

Chaochail Dòmhnall Dùghallach ann an 1996 aig aois 84.

Èist ri naidheachdan, còmhradh, ceòl agus spòrs gach là, moch gu anmoch.

Accessibility links

Programme Index

Sruth an Eòlais

Dòmhnall Dùghallach

Genres

Brand

BBC Radio nan Gàidheal

About BBC Radio nan Gàidheal