Original version

BBC Radio nan Gàidheal

Na h-Òrain Mhòra

Music: Folk

Maicreafòn

Critiques of some of the Gaelic language's classic songs by singers and historians.

A series of critiques of some of the Gaelic language's classic songs by singers and historians.

Na h-Òrain Mhòra: Òran do Mhacleòid Dhùn Bheagain

Factual: Arts, Culture & the Media

Òran do Mhacleòid Dhùn Bheagain

BBC Radio nan Gàidheal - Na h-Òrain Mhòra, Òran do Mhacleòid Dhùn Bheagain

Lèirmheas air an òran ainmeil aig a' Chlàrsair Dall bho iomadh sealladh.

Lèirmheas air an òran ainmeil aig a' Chlàrsair Dall bho iomadh sealladh. 
A critique of the well-known Gaelic song, Òran do Mhacleòid Dhùn Bheagain.

Rugadh Ruairidh Mac Mhurich, An Clàrsair Dall, ann am Bràgar, Leòdhas mu 1646. Bha e de shliochd a' Bhritheimh.  Fhad 's a bha e san sgoil an Inbhir Nis ghabh e a' bhreac, tinneas a dh'fhàg e dall. B' ann ri linn seo 's dòcha a thòisich e ri 'g ionnsachadh na clàrsaich gu proifeiseanta agus chuir e crìoch air a thrèanadh ann an Èirinn. Nuair a thill e a dh'Alba bha e an lùib còmhlan fhèistearan a bhiodh a' siubhal na dùthcha gus na thachair e an Dùn Èideann ri Iain Breac MacLeòid, ceann-cinnidh nan Lèodach. Thug MacLeòid dha tuathanas air an robh Clagan, mu thrì mìle tuath air Dùn Bheagain, 's dòcha mar phàigheadh airson a bhith na chlàrsair as a' Chaisteal. Bha Pàdraig Òg MacCruimein na phìobaire ann mun aon àm.

Mu, no ro 1688, thàinig sgaradh eadar Iain Breac agus Ruairidh agus chaidh an clàrsair a dh'fhuireach an Tobhta Mòr an Gleann Eilge. Bha e an sin gu mu 1700, nuair a thòisich e a' siubhal na dùthcha uair eile, a' dol bho thaigh mòr gu caisteal, a' seinn agus a' cluich dha na h-uaislean. Chaochail Iain Breac sa bhliadhna 1693 agus 's ann ag aoireadh agus a' gearain mun oighre, Ruairidh, a tha An Clàrsair Dall anns an t-òran Òran do Mhacleòid Dhùn Bheagain, a tha ann an riochd còmhradh eadar am bàrd agus mac-talla. Tha e a' toirt dealbh air an dòigh-beatha a bh' ann an Caisteal Dhùn Bheagain. 

Sa phrògram tha na seinneadairean Cairistìona Primrose, Màiri Anna NicUlaraig, Màiri Nic a' Ghobhainn, Art MacCarmaig, Ceana Chaimbeul  a' breithneachadh air an òran agus An Dr Fionnlagh Macleòid a' toirt dhuinn eachdraidh a' Chlàrsair Dhoill. Cluinnidh sinn cuideachd an t-Urr Uilleam MacMhathain a' seinn an òrain  agus tha a' bhàrdachd air a leughadh le Fearchar MacIllFhinnein.

Èist ri naidheachdan, còmhradh, ceòl agus spòrs gach là, moch gu anmoch.

Accessibility links

Programme Index

Na h-Òrain Mhòra

Òran do Mhacleòid Dhùn Bheagain

Genres

Brand

BBC Radio nan Gàidheal

About BBC Radio nan Gàidheal