Original version

BBC Radio nan Gàidheal

Seachdain sa Chogadh

Documentaries

Factual: History

Na bha tachairt sa Chiad Chogadh gach seachdain bho chionn ceud bliadhna

Na bha tachairt sa Chiad Chogadh gach seachdain bho chionn 100 bliadhna le Gilleasbuig MacDhòmhnaill. Gilleasbuig MacDonald with a weekly snapshot of events from World War One

Seachdain sa Chogadh: Seachdainean sa Chogadh

Artair Donald

Iain F MacLeod

Seachdain sa Chogadh: Seachdainean sa Chogadh: Episode 14

Episode 14

Seachdainean sa Chogadh

BBC Radio nan Gàidheal - Seachdain sa Chogadh, Seachdainean sa Chogadh, Episode 14

Na bha tachairt sa Chiad Chogadh ceud bliadhna an ama seo. Le Gilleasbuig MacDhòmhnaill.

Na bha tachairt sa Chiad Chogadh ceud bliadhna an ama seo. Le Gilleasbuig MacDhòmhnaill. Events of the last three weeks in the First World War 100 years ago.

Às dèidh butarrais a dhèanamh dhen chiad oidhirp aca smachd fhaighinn air na Dardanelles - an caolas a bha a' tairgsinn slighe mara gu Ìompaireachd na Rùis - tha Gilleasbuig MacDhòmhnaill ag innse mar a dh'fheuch na feachdan Co-chòmhraigeach a-rithist sa Ghiblean 1915. Chaidh a' chiad ionnsaigh air an treas latha fichead a chur dheth air sàilleabh droch shìde ach dà latha as dèidh sin chaidh feachdan Breatannach, Frangach, Astràlianach agus New Zealand air tìr air sia tràighean a' comharrachadh toiseach sabaid chruaidh an aghaidh nan Turcach a mhaireadh gu toiseach 1916.

Air an latha sin cuideachd, Dìdòmhnaich an còigeamh latha fichead, chaill an dara rèiseamaid aig na Sìofartaich ceithir deug saighdear à Leòdhas faisg air Hill 60, dearbhadh eile air cho marbhtach sa bha an Dara Blàr aig Ypres.

Thàinig a' chiad sheachdain den Chèitean 1915 gu ceann le naidheachd uabhasach eile an uair a chaidh an soitheach Breatannach, Lusitania a tholladh le torpedo gun rabhadh bho bàta-aigeil Gearmailteach far ceann a deas Èirinn. Taobh a-staigh fichead mionaid bha i air a dhol fodha dusan mìle bho Cheann Sàile a' bàthadh dithis gann de mhile is dà cheud dheth na bh' air bòrd de luchd-siubhail agus criutha, nam measg sia fichead 's ochdnar Ameireaganach. Bhiodh dà bhliadhna eile mus tigeadh na Stàitean a-staigh dhan chogadh air taobh nan Co-chòmhraigeach, ach chan eil teagamh nach b'e seo an t-seachdain a thòisich beachdan a' phobaill air cruadhachadh an aghaidh na Gearmailt air taobh thall a' Chuain Shiar.

Air a' cheathramh latha den Chèitean 1915 thàinig Batal St Julien gu crìch, blàr a chunnaic sgrios uabhasach ga dhèanamh air saighdearan Canèidianach is Breatannach leis na h-ionnsaighean gas aig na Gearmailtich. Bhiodh St Julien fo smachd nan Gearmailteach airson dà bhliadhn' eile mus tigeadh a bhuinnig air ais san Treas Blàr aig Ypres. 

San Fhaoilleach naoi deug is còig deug bha Breatainn agus a' Fhraing air aontachadh gun toireadh iad ionnsaighean air dà thaobh loidhnichean nan Gearmailteach eadar Flannras agus Verdun sa Fhraing. As t-Earrach bheireadh iad le chèile ionnsaighean aig Aubers Ridge agus Vimy Ridge aig tuath agus bheireadh na Frangaich leotha fhèin ionnsaigh ann a' Champagne aig deas. B'e seo a b'adhbhar dha na blàir mhillteach gun bhuaidh aig Neuve Chapelle, Aubers Ridge agus, ro dheireadh na bliadhna, Loos. Air an naoidheamh latha den Chèitean, chailleadh no leònadh aon mìle deug saighdear Breatannach aig Aubers Ridge, aon de na làithean bu mhiosa bh' aig Breatainn fad a' chogaidh. Bha Iain Ruadh Thormoid, Iain Macleòid à Siabost a Deas am measg na chaidh 'over the top' an là sin agus cluinnidh sinn bhuaithe fhèin mu cho uabhasach agus a bha an là sin. 

Tha Seachdain sa Chogadh air a thoirt thugaibh le Gilleasbuig MacDhòmhnaill.

Èist ri naidheachdan, còmhradh, ceòl agus spòrs gach là, moch gu anmoch.

Omnibus edition of Seachdain sa Chogadh. Na thachair sa Chiad Chogadh anns na trì seachdainean a chaidh, ceud bliadhna an ama sa. Events from the WWI, one hundred years on

Accessibility links

Programme Index

Seachdain sa Chogadh

Seachdainean sa Chogadh

Episode 14

Contributors

Genres

Formats

Brand

Series

BBC Radio nan Gàidheal

About BBC Radio nan Gàidheal